1. Οι τρεις φωτιές

Βραδιάζει. Τι λαμπρή φωτιά είναι αυτή που φάνηκε στο βουνό! Πρώτος ο Φάνης την είδε. Πρώτος αυτός βλέπει τις ομορφιές της γης και τ’ ουρανού και τις δείχνει στ’ άλλα παιδιά: τον ήλιο που βασιλεύει, τα σύννεφα που τρέχουν στον ουρανό, το άστρο που καθρεφτίζεται στο ρυάκι.

—Κοιτάτε, είπε, μια φωτιά εκεί απάνω! κι έδειξε τη φωτιά στα δύο παιδιά που ήταν μαζί του, στον Μαθιό και στον Κωστάκη. Κάθονται κι οι τρεις αυτή την ώρα στο πεζούλι της εκκλησίας. Είναι κουρασμένοι από το πολύ παιχνίδι. Έχουν διακοπές.

—Ναι, αλήθεια, μια φωτιά! είπαν οι άλλοι δύο.

—Πώς λάμπει! είπε ο Φάνης. Σαν το χρυσάφι.

Τα παιδιά την κοιτάζουν και ρωτούν το ένα το άλλο: ποιος τάχα την άναψε; Μήπως οι τσοπάνηδες, που βόσκουν τα κοπάδια; Μήπως οι λοτόμοι, που κόβουν τα δέντρα με τα τσεκούρια; Ή μήπως κανένας που πήγε να προσκυνήσει στον Αϊ-Λια; Κάπου εκεί κοντά είναι αυτό το μοναστήρι.

—Μπορεί να μην την άναψαν άνθρωποι, είπε ο Κωστάκης.

—Τότε ποιος;

—Μπορεί να την άναψε ο Αράπης.

—Και τι είναι αυτός ο Αράπης; ρώτησαν οι άλλοι δύο.

—Είναι ένας μεγάλος αράπης, που έχει τη σπηλιά του εκεί απάνω σ’ έναν βράχο. Στη μέση στο βουνό λένε πως είναι αυτός ο βράχος.

—Σώπα, καημένε Κωστάκη, λέει ο Μαθιός. Το πιστεύεις εσύ; Εγώ δεν το πιστεύω. Ποιος το είδε;

—Το έλεγε η γιαγιά μου.

—Και πού το ξέρει αυτή;

—Είναι πολύ γριά η γιαγιά μου.

Όσο νύχτωνε τόσο έλαμπε αυτή η φωτιά κι όσο έλαμπε τόσο ο Κωστάκης πίστευε τη γιαγιά του. O Μαθιός δεν πίστευε τίποτα. Ήταν βέβαιος πως τη φωτιά την είχε ανάψει  τσοπάνης.

O Φάνης δε μιλούσε.

—Φάνη! Φάνη! Τρεις φωτιές, τρεις φωτιές!

Έτσι ακούστηκαν να φωνάζουν δύο παιδιά, που έτρεχαν κατά το μέρος εκείνο για να βρούνε τον Φάνη.

O Φάνης τις είχε δει εκείνη τη στιγμή. Στη μία φωτιά κοντά είχαν ανάψει κι άλλες δυο. Τρεις χρυσές φωτιές έλαμπαν αραδιασμένες στο βουνό, που δε φαίνεται πια παρά σαν θεόρατος γαλανός ίσκιος απάνω στον ουρανό.

Η ευαίσθητη ψυχή του Φάνη έμεινε και στο θέαμα τούτο εκστατική. 

—Ποιος τις άναψε; ρωτά και πάλι ο Μαθιός. Τι λες εσύ, Φάνη;

O Φάνης απάντησε:

—Να ήμασταν εκεί απάνω!